طالبان حاکم در افغانستان، در این اواخر پس از مسدودی گذرگاههای تجارتی با پاکستان، به دنبال مسیرهای بدیل از طریق ایران و آسیای مرکزی میباشند.
مقامات میگویند که افغانستان محاط با خشکه، به گونۀ فزایندهای بر مسیرهای تجارتی ایران و آسیای مرکزی تکیه میکند تا اتکای خود را با پاکستان کمتر سازد، چرا که به گفتۀ آنان، کشیدگی ها میان دو کشور همسایه رو به افزایش نهاده و در هفته های اخیر مسیرها و گذرگاههای تجارتی میان دو کشور مسدود است.
پس از درگیری بین نیروهای پاکستانی و نیروهای طالبان در افغانستان در اکتوبر ۲۰۲۵، مسیرهای بین دو کشور، از جمله تورخم و چمن، از دوازدهم همان ماه به روی تجارت بسته شدهاند.
این درحالیست که وزارت خارجۀ پاکستان روز جمعه (۱۴ نومبر) اعلام کرد که تجارت با افغانستان تا زمان برچیده شدن تمام "پناهگاههای امن تروریستها در خاک افغانستان" به حالت تعلیق باقی خواهد ماند.
روزنامۀ تربیون به نقل از سخنگوی این وزارت نگاشته است: "اینکه چگونه و با چه کسی تجارت کنیم، تصمیمی مستقل برای هر کشوری است. اما تجارت یا ترانزیت با افغانستان تنها زمانی امکانپذیر خواهد بود که تمام پناهگاههای تروریستی از بین بروند. جان انسانها بسیار مهمتر از تجارت است."
حکومت پاکستان ادعا می کند که از زمان به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، حملات و فعالیت های دهشت افگنی در پاکستان افزایش یافته و حکومت طالبان را به حمایت و فراهم کردن پناهگاه امن به مخالفین نظامی پاکستان متهم می کند.
امیرخان متقی، وزیر خارجۀ حکومت طالبان روز گذشته، در یک نشست خبری با ارایۀ معلومات در بارۀ نتایج مذاکرات نمایندگان طالبان و حکومت پاکستان در قطر و ترکیه، با رد این ادعای پاکستان گفت که بسیاری خواست های نمایندگان پاکستان در نشستها "ناممکن و نامعقول" بود.
متقی تاکید کرد که خاک افغانستان علیه هیچ کشوری دیگری استفاده نخواهد شد اما این را هم گفت که قلمرو فضایی افغانستان بار ها از جانب پاکستان و به کمک پاکستان نقض شده است.
متقی با اذعان این مطلب گفت که افغانستان "نمیتواند مشکل پاکستان را وارد افغانستان" کند.
با این حال، افغانستان به طور فزایندهای از امکانات ایران برای انتقال کالاهای خود به بندر چابهار که مورد حمایت هند است، بهره میبرد و با دور زدن پاکستان، از مشکلات مکرر مرزی و ترانزیتی جلوگیری میکند.
ملا عبدالغنی برادر، معاون وزیر امور اقتصادی طالبان، روز چهارشنبه در یک گردهمایی در کابل، از تاجران خواست تا به جای پاکستان، مسیرهای جایگزین پیدا کنند.
در افغانستان، مقامات طالبان با ازبکستان توافقنامهای امضا کردهاند که بر اساس آن محصولات زراعتی افغانستان میتواند از طریق میدانهای هوایی ازبکستان به کشورهای دیگر صادر شوند.
حاجی زید، سخنگوی والی طالبان در بلخ، روز پنجشنبه در صفحه ایکس خود نوشت که طبق تفاهمنامه امضا شده با ازبکستان، میوهها و سبزیجات افغانستان از طریق میدانهای هوایی ازبکستان به بازارهای آسیای میانه، آسیای جنوبی و اروپا صادر خواهد شد.
از سوی دیگر، اتحادیه تاجران خیبر در بیانیهای اعلام کرد که از اظهارات اخیر نگران است و در حال گفتگو با تاجران افغان میباشد تا نگذارند مسیرهای تجارتی "قربانی سیاست" دو کشور شود.
مسیرهای بین پاکستان و افغانستان نه تنها به عنوان وسیله حمل و نقل برای مردم دو طرف عمل میکنند، بلکه منبع اصلی تجارت و اشتغال دو جانبه نیز هستند.
نزدیک به یک ماه است که پاکستان مسیرهای خود را با افغانستان مسدود کرده و خسارات شدیدی به بازرگانان افغان وارد کرده است
گروه