ایران و ادارۀ بین‌المللی انرژی اتمی برای نخستین بار از زمان جنگ ۱۲ روزۀ اسراییل، یک توافق تازه را برای از سرگیری همکاری‌ها امضا کردند.
برخی از منابع می‌گویند که براساس این توافق، ایران درباره ذخایر یورانیم ۶۰ درصدی به این اداره اطلاع خواهد داد.
این توافق روز سه شنبه نهم سپتمبر، در قاهره و پس از سفر عباس عراقچی، وزیر خارجۀ ایران به مصر و دیدار با رافایل گروسی نهایی شد. مقام‌های دو طرف، این توافق را "گامی مهم در مسیر درست" برای بازگشت مفتشین توصیف کردند.
به دنبال سفر عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران به قاهره و دیدار با رافایل گروسی، رییس ادارۀ بین‌المللی انرژی اتمی، دو طرف در پایتخت مصر توافقی امضا کردند که به گفته گروسی "بر سازوکارهای عملی ازسرگیری فعالیت‌های تفتیش در ایران" دلالت دارد. او در شبکه ایکس نوشت که در قاهره با وزیر خارجه ایران "بر سر راهکارهای عملی برای ازسرگیری تفتیش در ایران" به تفاهم رسیده و این «گامی مهم در مسیر درست» است.
گروسی همچنین تاکید کرد "سند فنی به چگونگی ازسرگیری کار تفتیش های ضروری اشاره دارد؛ کاری که ما باید در ایران انجام دهیم" و افزود "وظیفه یک نهاد بین‌المللی گوش دادن است و ما درک می‌کنیم که پس از رویدادهای ماه جون، شرایط پیش‌روی ایران سخت و پیچیده است."
جزییات متن کامل توافق هنوز منتشر نشده است. با این حال، برخی منابع غربی می‌گویند ایران توافق کرده اطلاعات مربوط به ذخایر یوارنیم غنی‌شده تا سطح ۶۰ درصد را در اختیار ادارۀ بین المللی انرژی اتمی قرار دهد.
ایران پس از جنگ ۱۲ روزه که طی آن تاسیسات هسته‌ای حکومت ایران هدف حملات اسراییل و امریکا قرار گرفت، سطح همکاری‌های خود را با ادارۀ بین المللی انرژی اتمی کاهش داده بود و روند تفتیش‌ها عملاً متوقف شد. توافق تازه مسیر ازسرگیری این همکاری‌ها را باز می‌کند؛ از جمله برای دسترسی به سایت‌هایی که در جریان حملات آسیب دیده‌اند.
در همین چارچوب، عراقچی در اظهاراتی کلی گفت که نتیجه مذاکرات "گام‌های عملی توافق‌شده برای اجرای اقدامات حفاظتی" را تعیین کرده که "کاملاً با قانون مجلس شورای اسلامی منطبق است"، به "نگرانی‌های ایران می‌پردازد" و "چارچوبی برای استمرار همکاری" فراهم می‌سازد.
عراقچی در عین حال هشدار داد که "در صورت هرگونه اقدام خصمانه، از جمله بازگرداندن قطعنامه‌های لغوشده شورای امنیت، این گام‌های عملی پایان‌یافته تلقی خواهند شد."
توافق روز سه شنبه ایران و ادارۀ بین المللی انرژی اتمی در حالی است که ضرب الاجل سه کشور اروپایی (بریتانیا، فرانسه و آلمان) به ایران پایان یافته و این سه کشور روند میکانیزم "ماشه" را برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل متحد آغاز کرده‌اند و می‌گویند که تنها در صورت از سرگیری تفتیش‌ها، پاسخگویی ایران درباره ذخایر با غنای بالا و آغاز گفت‌وگوهای هسته‌ای با امریکا، این روند را متوقف می‌کنند.
واکنش های بین المللی
هنوز ایالات متحدۀ امریکا واکنشی نشان نداده است. بارها دونالد ترمپ، رییس جمهور ایالات متحده گفته که اجازۀ دسترسی ایران به سلاح هسته ای را نمی دهد و حتی در زمان جنگ اسرائیل و ایران، دونالد ترمپ به اردوی ایالات متحده اجازه داد سه سایت هسته ای زیر زمینی ایران را در فردو، اصفهان و نطنز، بمباران کند.
وزارت خارجه چین این توافق را "گامی مثبت برای کاهش تنش" توصیف کرد.
روسیه نیز از تفاهم استقبال کرد؛ میخاییل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات احیای برجام، با اشاره به این توافق گفت که اکنون زمان مناسبی است که سه کشور اروپایی روند میکانیزم ماشه را متوقف و لغو کنند تا مسیر مثبت ادامه یابد.
همزمان با اعلام توافق، مقام‌های ایران تلاش کردند ظاهر مخالفت با ادارۀ بین المللی انرژی اتمی را حفظ کنند. رضا نجفی، نماینده ایران در سازمان‌های بین‌المللی در ویانا، در یادداشتی به شورای حکام، گزارش‌های رییس ادارۀ بین المللی انرژی اتمی را "خارج از چارچوب قانونی" خواند.
گروه