کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناهندگان با نشر گزارشی گفته است که زنان و دختران در افغانستان به گونۀ سیستماتیک از حق آموزش، کار و زندگی اجتماعی محروم اند و به ویژه زنان مهاجر افغان که از ایران و پاکستان به کشورشان برگشته اند، به گونۀ شدیدتری با این وضعیت روبرو اند.
گزارش حاکی است که پس از به قدرت رسیدن طالبان در اگست ۲۰۲۱ دسترسی زنان مهاجر عودت کننده به افغانستان به خدمات اساسی چون مراقبت های صحی، خدمات حقوقی و اجتماعی رو به کاهش است.
بر بنیاد یافته‌های این گزارش، زنان مهاجر برگشته به افغانستان بیشتر از دیگران منزوی بوده و کم و بی ۴۰ درصد آنان وضعیت صحت روانی شان را "بسیار بد" می‌دانند.
روند اخراج اجباری مهاجران افغان از ایران و پاکستان در دو سال اخیر شدت گرفته است و شمار زیاد این افغان‌ها که جبراً به افغانستان برگشت داده می‌شوند، به دلیل دهه‌ها زندگی در کشورهای همسایه، اسناد و مدارک شناسایی افغانستان را ندارند.
کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناهندگان گفته است که از هر سه خانوادۀ عودت کننده، دو خانواده فاقد اسناد و مدارک هویتی افغانستان است که نداشتن چنین سند، بزرگ‌ترین مانع ادغام زنان عودت کننده به جامعۀ افغانستان خوانده شده است.
حضور بسیار اندک زنان در ساختارهای محلی و تصمیم‌گیری مردان، از عوامل دیگری است که بر بنیاد گزارش سازمان ملل متحد سبب تهدید، محرومیت از خدمات و تعبیض علیه عودت کنندگان به ویژه زنان شده است.
همچنین، بر نبیاد این گزارش، خشونت خانوادگی در افغانستان زیر سلطۀ طالبان رو به افزایش نهاده است. گزارش حاکی است که موارد زیاد خشونت خانوادگی به شمول ازدواج‌های اجباری و زیر سن گزارش نشده و قضایا و شکایات زنان به جای اینکه در محاکم و ادارۀ پولیس رسیدگی شود، از سوی بزرگان محل یا بستگان شان حل و فصل می‌شود.
طالبان پس از حاکم شدن دوباره بر افغانستان در اگست ۲۰۲۱، زنان و دختران را در آن کشور از آموزش به سویهٔ بالاتر از صنف ششم و کار در سازمان‌های دولتی و غیرحکومتی، سیر و سفر آزادانه، رفتن به پارک‌های عمومی، ورزشگاه‌ها، حمام‌های عمومی و آرایشگاه‌‌ها محروم کردند.
چند روز پیش، معاون کمیشنری عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد، رویکردهای "تبعیض‌آمیز و سرکوبگرانۀ" طالبان را علیه زنان و دختران در افغانستان مصداق "آزار سیستماتیک جنسیتی" خواند و از جامعۀ جهانی خواست تا از هر طریق ممکن، طالبان را به رعایت حقوق بشر، به ویژه حقوق زنان وادار کند.
با وجود انتقاد گسترده از رویکرد طالبان نسبت به زنان و دختران در افغانستان، این گروه مدعی است که حقوق زنان افغان را با درنظرداشت فرهنگ مردم افغانستان و نیز در چارچوب شریعت اسلام تامین کرده و نیز بحث زنان را "مسله داخلی" افغانستان خوانده اند.
گروه