دو نهاد بینالمللی حقوق بشر در یک بیانیۀ مشترک اعلام کردند که حکومت ایران پس از جنگ ۱۲ روزه با اسراییل "سرکوب هولناکی" را آغاز کرده و به بهانۀ "امنیت ملی" ۲۰ هزار نفر از جمله افغانها را بازداشت کرده است.
سازمانهای عفو بینالملل و دیدبان حقوق بشر روز چهارشنبه سوم سپتمبر با نشر بیانیۀ مشترک این وضعیت را نشاندهنده بحران عمیق خوانده اند که به گفتۀ این دو نهاد به پاسخگویی کیفری بینالمللی نیاز دارد.
بنا بر این گزارش، از زمان آغاز جنگ بین ایران و اسراییل، مقامهای ایرانی بیش از ۲۰ هزار نفر- از جمله فعالان سیاسی مخالف حکومت، فعالان حقوق بشر، روزنامهنگاران، شهروندان فعال در رسانههای اجتماعی، خانوادههای دادخواه، شهروندان خارجی، شهروندان افغانستان، شهروندان بهایی، مسیحی، و یهودی، و همچنین شهروندانی از اقوام کرد و بلوچ را بازداشت کردهاند.
بر اساس این بیانیه، مایکل پیج، معاون بخش شرق میانه و شمال افریقا در سازمان دیدبان حقوق بشر گفته است: "از ماه جون وضعیت حقوق بشر در ایران با قربانی کردن و هدف قرار دادن مخالفان و اقلیتها توسط مقامهای ایرانی به دلیل درگیریای که هیچ ارتباطی با آن نداشتند، وارد بحران عمیقتری شده است."
به گفتۀ این مقام دیدبان حقوق بشر، "مشت آهنین مقامهای جمهوری اسلامی علیه مردمی که هنوز از تاثیر جنگ در رنج اند، از یک فاجعه حقوق بشری قریبالوقوع، بهویژه برای گروههای به حاشیه رانده شده و تحت آزار و اذیت ایران، حکایت دارد."
در این بیانیه از مقامهای ایرانی خواسته شده است که تطبیق اعدامها را "فوراً" متوقف و لغو کامل مجازات مرگ را هدف خود تعیین کنند. در اعلامیه خطاب به مقامهای ایرانی آمده است: "همه کسانی را که مستبدانه بازداشت شدهاند آزاد کنند، و اطمینان حاصل کنند که از همه افراد دیگری که در بازداشت به سر میبرند در برابر ناپدید شدن قهری و شکنجه و سایر بدرفتاریها محافظت میشود."
عفو بینالملل و دیدبان حقوق بشر گفته اند که سایر کشورها باید جنایتهایی را که مقامهای ایرانی طبق قوانین بینالمللی مرتکب شدهاند، تحت اصل صلاحیت جهانی، بررسی و محاکمه کنند.
پیش از این، وزارت امور خارجه ایالات متحده با اشاره به خشونتهای مختلفی که مقامهای ایرانی بر مردم ایران تحمیل میکند، تاکید کرد که هیچ یک از ایرانیان زیر "حاکمیت این رژیم" در امان نیستند.