با آنکه از حملات تروریستی ۱۱ سپتمبر بر ایالات متحده ۲۴ سال می‌گذرد، گروه تروریستی القاعده که مسوول این حمله و کشتن نزدیک به ۳۰۰۰ نفر است، هنوز هم تهدید امنیتی "پنهان" را متوجه ایالات متحده و متحدان آن می‌کند.
یازدهم سپتمبر، یادآور درد و الم ناشی از مرگبارترین حملۀ تروریستی در تاریخ ایالات متحده است که در آن ۱۹ عضو القاعده چند طیاره را ربوده و مرکز جهانی تجارت در نیویارک و مقر وزارت دفاع ایالات متحده را در حومۀ شهر واشنگتن دی‌سی، هدف قرار دادند.
این حمله توسط اسامه بن لادن، رهبر پیشین القاعده، از خاک افغانستان طراحی شده بود. در پی این حمله، تهاجم نظامی ایالات متحده بر افغانستان آغاز و حاکمیت نخست طالبان که به اسامه بن لادن پناه داده بود، سرنگون شد. ماموریت نظامی امریکا در افغانستان که طولانی‌ترین جنگ در تاریخ امریکا خوانده شده است، در اگست ۲۰۲۱ پایان یافت و طالبان دوباره قدرت را در افغانستان در دست گرفتند.
به گفتۀ نظامیان امریکایی، در حالیکه قدرت القاعده به گونۀ چشمگیر کاسته شده و رهبری آن، به شمول اسامه بن لادن، از بین رفته اند، وابستگان این گروه توان طراحی و انجام حملاتی را دارند که قلمرو ایالات متحده، نیروهای امریکایی و شهروندان امریکا در خارج را تهدید کند.
گزارش جدید مرکز مبارزه با تروریزم در اکادمی نظامی وست پاینت ایالات متحده حاکی است که ۲۴ سال پس از حملات تروریستی ۱۱ سپتمبر ۲۰۰۱، محیط عملیاتی در افغانستان مشابهت‌های نگران کننده با وضعیت دونیم دهه پیش دارد، هرچند در حال حاضر، القاعده شمار اندک‌تر افراد مسلح در آن کشور دارد.
گزارش حاکی است که پس از حاکم شدن دوبارۀ طالبان بر افغانستان در اگست ۲۰۲۱، زیربنای القاعده در آن کشور به گونۀ ثابت در حال گسترش است و این گروه اکنون مراکز آموزشی فعال در کم از کم ده ولایت افغانستان دارد.
در این گزارش که چند روز پیش نشر شد، آمده است که "جهادی‌ها روابط پیچیده با طالبان دارند که به اعضای القاعده اجازه می‌دهد تا از این کشور به عنوان "پناهگاه امن" استفاده کنند، حتا اگر این گروه در صدد کاهش مشهود بودن این رابطه برآید".
گزارش می‌افزاید که حتا با ساختار کاهش یافته، القاعده و شبکۀ وابستگان جهانی آن "تهدید امنیتی پنهانی جدی" را متوجه غرب می‌کند.
سازمان ملل متحد در ماه جولای نیز ارزیابی کرد که با وصف تعهد طالبان مبنی بر اینکه به القاعده اجازه ندهد که از خاک افغانستان تهدیدی را متوجه ایالات متحده و متحدان آن کند، مقام‌های حکومت طالبان به حفظ یک محیط مناسب برای طیفی از گروه‌های تروریستی به شمول القاعده و وابستگان آن ادامه داده اند که این وضعیت تهدید جدی را متوجه امنیت آسیای مرکزی و دیگر کشورها کرده است.
گزارش ملل متحد حاکی است که سیف‌العدل، رهبر کنونی القاعده که از مصر است، از دو نفر از فرماندهان ارشد خود خواسته است تا سلول‌های این گروه را در سوریه، عراق، لیبیا و اروپا "دوباره فعال" کنند. بر اساس این گزارش که در ماه جولای نشر شد: "این نشان‌دهندۀ مرام درازمدت القاعده است تا عملیات خارجی را انجام دهد."
با اینحال، در گزارش ملل متحد آمده است که رهبری مرکزی القاعده ضعیف باقی‌مانده و "هدف‌مند است تا رهنمود استراتیژیک را به وابستگان خود فراهم کند، اما این تلاش بیشتر بی‌اثر بوده است."
اما این گروه‌های وابسته به القاعده، مستقلانه عمل کرده و در ساحات عملیاتی خود قدرتمند باقی مانده اند. به گونۀ مثال، گروه تروریستی الشباب که در فبروری ۲۰۱۲ با القاعده مدغم شد، قدرتمندترین گروه وابسته به آن است و بخش‌های بزرگی از خاک سومالیا را در کنترول دارد. این گروه همچنین حملاتی را در کشورهای خارج از سومالیا، از جمله کینیا، در همسایگی آن انجام می‌دهد.
ایالات متحده امسال ۳۴ حمله را علیه الشباب انجام داده است که سطح توجه واشنگتن را به تهدید این گروه برجسته می‌کند.
الشباب متحد نزدیک گروه عمدۀ دیگر وابسته به القاعده - القاعده در شبه جزیرۀ عرب – است، که در یمن فعالیت دارد و همچنان هدف حملات پیاپی ایالات متحده بوده است.
بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، القاعده در شبه جزیرۀ عرب هنوز هم ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ جنگجو دارد. این نیرو در کشوری که بی‌قانونی گسترده است، نیروی قابل توجهی محسوب شده و پناهگاه ایده‌آلی را برای گروه‌های تروریستی فراهم می‌کند تا در آنجا عملیات و جلب و جذب کرده و حملات را انجام دهند.
شاید بزرگترین تهدید از جانب القاعده در شبه جزیره عربستان این باشد که توانایی استفاده از تکنالوژی را برای انجام برخی از حملات خود نشان داده است.
در گزارش آمده است: "در ماه جنوری، پی برده شد که جنگجویان القاعده در شبه جزیرۀ عرب دستگاه‌هایی را در اختیار دارند که طیاره‌های بی‌سرنشین (درون) را از کار انداخته و در چندین مناسبت درون‌ها را موفقانه سقوط دادند."
بر اساس گزارش سال ۲۰۲۵ موسسه اقتصاد و صلح در مورد شاخص جهانی تروریزم، در سطح جهان، تروریزم همچنان یک آزمون عمده باقی‌مانده است، زیرا شمار کشورهایی که در آن رویدادهای تروریستی ثبت شده است، در سال ۲۰۲۴، از ۵۸ کشور به ۶۶ کشور افزایش یافته است.
از چهار گروه مسوول بیشترین کشتارها در سال ۲۰۲۴ سه گروه آن – الشباب، تحریک طالبان پاکستان و جمعیت نصرت الاسلام والمسلمین که در منطقۀ ساحل فعالیت دارد – وابسته به القاعده اند.
سباسشن گورکه، معاون دستیار رییس جمهور دونالد ترمپ و مدیر ارشد بخش مبارزه با تروریزم، در ماه جولای در جریان بحثی در بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها گفت که از زمانیکه ترمپ تصدی ریاست جمهوری را در جنوری سال روان عهده دار شده است، ایالات متحده بیش از ۲۵۰ جهادی را از بین برده است که بیش از ۱۰۰ نفر آنان جهادی‌های برجسته بودند. این آمار در برگیرندۀ اعضای کشته شدۀ گروه حوثی‌ها نیست.
گورکه گفت که از دید امریکایی، مدت‌ها است که تهدید ۱۱ سپتمبر وجود خارجی ندارد، "به این معنی که القاعده ظرفیت کشتن ۳۰۰۰ امریکایی را در ۱۰۲ دقیقه ندارد، چیزی که رویای آنان بود".
او گفت که این نشانۀ موفقیت ایالات متحده است که جهادی‌ها اکنون از موتر و چاقو برای کشتن قربانیان شان کار می‌گیرند. گورکه گفت: "این رویداد هر باری که اتفاق می‌افتد و هر زمانیکه کسی کشته می‌شود، یک تراژیدی است، اما از این رهگذر که القاعده ۲۰ سال پیش چه بود، ما بسیار موفق بوده‌ایم."
گورکه تذکر داد که حکومت ایالات متحده می‌خواهد که تدریجاً عملیات مبارزه با تروریزم را به دوستان و متحدان خود واگذار کند.
او گفت: "ما مجموعه‌ای از تلاش‌های کوتاه‌مدت و تلاش‌های با شدت بالا را خواهیم داشت تا تلاش های اصلی علیه ایالات متحدۀ امریکا را بی اثر سازیم، در این مرحله، دوستان، متحدان و شرکای ما در شرق میانه و جاهای دیگر، عملیات سرکوب تروریستان را از سر می‌گیرند."
در جون امسال، رییس جمهور ترمپ فرمان اجرایی را امضا کرد که ورود شهروندان ۱۲ کشور را به ایالات متحده منع می‌کند. این کشورها شامل افغانستان، یمن، سومالیا، ایران، لیبیا، سودان، میانمار، چاد، جمهوری کانگو، گینه استوایی، اریتریا و هایتی می‌شوند.
رییس جمهور دونالد ترمپ گفت که این تصمیم برای محافظت از ایالات متحده در برابر تروریست‌های خارجی و سایر تهدیدات امنیت ملی و مصوونیت عمومی گرفته شده است.