مارکو روبیو، وزیر خارجۀ ایالات متحده، روز یکشنبه ۱۶ فبروری (۲۸ دلو) ضمن تایید اهداف جنگ اسراییل در غزه گفت که "حماس باید نابود شود" و به گفتۀ او، این گروه "نمیتواند به صفت نیروی نظامی یا حاکم" باقی بماند.
روبیو در آغاز نخستین سفرش به صفت وزیر خارجۀ ایالات متحده به شرق میانه، روز یکشنبه در جریان دیدار با بنیامین نتنیاهو، صدر اعظم اسراییل، در بیتالمقدس گفت: "تا زمانیکه حماس به صفت نیروی حاکم یا نیروی اداره کننده یا نیروی تهدید کننده با توسل به خشونت باقی بماند، دستیابی به صلح ناممکن میشود."
روبیو که قرار است در ادامۀ این سفر به عربستان سعودی و امارات متحدۀ عرب سفر کند، احتمالاً با مخالفت کشورهای عرب در مورد طرح دونالد ترمپ، رییس جمهور ایالات متحده، برای انتقال باشندگان غزه به کشورهای همسایه، به ویژه اردن و مصر، و کنترول امریکا بر این باریکه، روبرو خواهد شد.
با آنکه مخالفتهای زیادی، حتا از سوی متحدان ایالات متحده، با طرح ترمپ وجود دارد، نتنیاهو از این طرح استقبال کرده و گفته است که با ترمپ "استراتیژی مشترک" در مورد آیندۀ غزه دارد.
نتنیاهو روز یکشنبه هشدار داد که اگر گروه حماس گروگانهای باقیمانده را رها نکند "درهای جهنم گشوده خواهد شد". ترمپ نیز پیش از این هشدار داده بود که اگر حماس گروگانهای اسراییل را رها نکند "جهنم برپا خواهد شد".
درست یک روز پیش از سفر روبیو به اسراییل، در ششمین دور رهایی گروگانهای اسراییلی و زندانیان فلسطینی، گروه حماس سه گروگان اسراییلی را رها کرد و اسراییل نیز ۳۶۹ فلسطینی را از زندانهای آن کشور آزاد کرد.
در جریان مرحلۀ نخست آتشبس میان اسراییل و حماس که شش هفته دوام میکند و به تاریخ ۱۹ جنوری نافذ شد، تا اکنون حماس ۱۹ گروگان را رها کرده و اسراییل نیز بیش از ۱۰۰۰ زندانی فلسطینی را از زندانهای آن کشور آزاد کرده است.
از جمع ۲۵۱ نفر که حماس در حملۀ هفتم اکتوبر ۲۰۲۳ بر اسراییل آنان را گروگان گرفته بود، هنوز هم ۷۰ نفر در چنگ این گروه است، به شمول ۳۵ نفری که به گفتۀ نظامیان اسراییلی گمان میرود کشته شده یا درگذشته باشند.
در جریان بیش از ۱۵ عملیات نظامی اسراییل به هدف "محو حماس" و رهایی گروگانها، به گفتۀ مقامهای فلسطینی، بیش از ۴۸هزار نفر، به شمول زنان و کودکان، کشته شده اند اما شمار جنگجویان حماس و غیرنظامیان فلسطینی در این آمار تفکیک نشده است.
با اینحال، اردوی اسراییل بدون ارایۀ مدارک، گفته است که در جریان جنگ در غزه بیش از ۱۷هزار تندرو حماس را کشته است.
بر اساس توافقنامۀ آتشبس میان اسراییل و حماس، در دومین مرحلۀ این آتشبس که وقت زیادی به آغاز آن باقی نمانده است، حماس باید متباقی گروگانها را در بدل رهایی زندانیان بیشتر فلسطینی از زندانهای اسراییل رها کند تا راه برای آتشبس دایمی و خروج قوای اسراییلی از غزه هموار شود. اما جزییات مرحلۀ دوم آتشبس تا کنون نهایی نشده است.
موضعگیری سخت ایالات متحده هسمو با موقف نتنیاهو، ممکن تلاشها را برای ادامۀ گفتگوها با حماس دشوار کند، گروهی که با وصف تحمل ضربۀ سنگین و دادن تلفات زیاد، هنوز هم غزه را در کنترول دارد.
برخی از حامیان نتنیاهو در حکومت اسراییل، پس از پایان مرحلۀ نخست آتشبس، خواستار ادامۀ جنگ اند، اما از سرگیری جنگ زندگی گروگانهایی را به مخاطره میاندازد که هنوز در چنگ حماس اند.
نتنیاهو به حماس فرصت داده است تا تسلیم شده و رهبران ارشد آن گروه را به تبعید بفرستد، اما گروه حماس چنین سناریو را رد کرده است.
با وصف استقرار آتشبس، قوای نظامی اسراییل گفته است که صبح یکشنبه بر گروهی از مردم که به سوی نیروهای اسراییلی در جنوب غزه نزدیک میشدند، آتش گشود.
وزارت داخلۀ غزه که از سوی حماس اداره میشود، گفته است که در این حمله سه منسوب پولیس که ورود لاریهای حامل کمکهای بشری را در گذرگاه رفح تسهیل میکردند، کشته شده اند. حماس این حمله را "نقض جدی" آتشبس خوانده و نتنیاهو را به تلاش برای تخریب معاملۀ صلح متهم کرده است.
در همین حال، مصر گفته است که به تاریخ ۲۷ فبروری میزبان نشست کشورهای عرب است و با سایر کشورها در خصوص پیشنهاد بدیل برای بازسازی غزه بدون بیجا کردن باشندگان آن کار میکند. گروههای مدافع حقوق بشر گفته اند که اخراج فلسطینیان از غزه در تضاد با قوانین بینالمللی قرار دارد.
کشورهای عرب از دیرزمان خواستار ایجاد یک دولت مستقل فلسطینی در کنار اسراییل است، طرحی که ایالات متحده نیز از آن حمایت کرده است. اما نتنیاهو مخالف چنین راه حل است.
مصر هشدار داده است که بیجا کردن جمعی فلسطینیان از غزه، پیمان صلح آن کشور با اسراییل را که نفوذ ایالات متحده در منطقه به آن بستگی شدید دارد، به مخاطره میاندازد.
در تهیه این مطلب از گزارش خبرگزاری اسوشیتدپرس نیز استفاده شده است.
گروه